Stook schoon: Strategie ter verbetering luchtkwaliteit en luchtvervuiling te voorkomen. Stoken op hout is in de laatste jaren regelmatig in het nieuws. Er is veel onduidelijkheid in de media en we hopen hierbij opheldering te geven met tips over hoe u verantwoordelijk kunt stoken.
Recente studies hebben aangetoond dat de luchtkwaliteit moet worden verbeterd, vooral in stedelijke gebieden. Dit is voornamelijk vanwege een aantal factoren die een contributie leveren die effect hebben op de luchtkwaliteit. Hieronder vallen de uitlaatgassen van voertuigen, industriële uitstoot, huishoudelijke emissies en rookuitstoot van houtkachels en haarden. Het is van belang om te vermelden dat er momenteel geen onderscheid wordt gemaakt tussen open haarden, inbouwhaarden of kachels. Een open haard draagt namelijk veel meer bij aan luchtvervuiling dan moderne kachels of inbouwhaarden die goed zijn afgesloten met een deur.
In 2017 kampte Londen een aantal dagen met een zeer hoog smog gehalte en dit had invloed op de luchtkwaliteit. Na onderzoek kwamen een aantal oorzaken naar voren; waaronder specifiek het verbranden van vaste brandstoffen voor verwarming van huizen. De Engelse stichting HETAS, een onafhankelijk orgaan voor het verifiëren van gekeurde apparaten voor vaste brandstoffen, is van mening dat inefficiënt stoken de voornaamste oorzaak is. Dit is bijvoorbeeld bij het stoken van nat hout, hout van een slechte kwaliteit of de zeer vervuilende bitumineuze bruinkolen op een open haarden of in oude inefficiënte kachels.
Het aantal zwevende deeltjes die vrijkomen bij het branden van vaste brandstoffen verschilt aanzienlijk afhankelijk van wat en hoe wordt verbrand. Het is belangrijk dat vaste brandstoffen van een goede kwaliteit zijn, zoals droge houtblokken.
Hout van slechte kwaliteit is recent gekapt en oogt droog te zijn aan de buitenkant. Wat aan de buitenkant droog lijkt kan nog een grote hoeveelheid vocht bevatten. Dit hout is zeer vervuilend bij verbranding omdat het een donkere zwarte rook vrijlaat. Tevens geeft het maar een kwart van de warmte af vergeleken met een vergelijkbaar droog houtblok. Er is daardoor meer hout nodig voor verwarming met meer luchtvervuiling. Ten slotte is dit tevens erg slecht voor het rookkanaal vanwege de opbouw van roet en dit kan leiden tot schoorsteenbrand.
Stovax ECOdesign Infografiek
Het is tevens van beland dat u nooit hout stookt wat is geverfd of op een andere manier chemisch is bewerkt (zoals van pallets, schuttingen of hekken etc). De schadelijke chemicaliën in de rook vervuilen de lucht, tevens kunnen ze schadelijk zijn voor uw kachel, haard en rookkanaal. Tevens zijn bitumineuze gesteente en koolsoorten met een zwavelgehalte van 2% of meer zeer schadelijk voor de luchtkwaliteit. Desondanks zijn deze gemakkelijk te verkrijgen in steden en, ondanks de zwarte rook die vrijkomt, zijn deze niet verboden.
Het eerste waar u rekening mee moet houden is de kwaliteit van uw kachel of haard en waar u woont. Als u in de stad of een dicht bewoond gebied woont kan het zijn dat er een houtrookvrije zone is en u zult rekening moeten houden met uw buren. Of u in uw eigen hout voorziet of het koopt u zult erop moeten letten dat het lang genoeg heeft gedroogd en het een lage vochtigheidsgraad heeft. De vochtigheidsgraad moet minder dan 20% zijn. Normaal gesproken moet hout ongeveer twee jaar gedroogd hebben om dit te bereiken. U kunt de vochtigheidsgraad meten met een vochtigheidsmeter zodat u er zeker kunt zijn dat het hout klaar is. Wij hebben een video in het Engels met uitleg over het herkennen van goed brandhout.
Moderne kachels en haarden verschillen met oudere kachel en haarden en met open haarden. Ten eerste sluiten de deuren van moderne kachels beter zodat het hermetisch is afgesloten. De kachels hebben verschillende specifieke luchtstromen die nauw luisteren. Dit is cruciaal zodat alle gassen en fijnstoffen in deze luchtstromen in de naverbranding allemaal goed verbranden en niet door de schoorsteen verdwijnen. Oudere kachels en open haarden hebben deze naverbranding niet zodat alle gassen en fijnstoffen worden uitgestoten, dit veroorzaakt luchtvervuiling. Ten tweede zijn de moderne kachels en haarden dankzij deze schonere naverbranding veel zuiniger in gebruik, omdat al deze gassen en stoffen in de naverbranding worden omgezet in warmte. Dit betekent dat voor dezelfde verwarming minder houtblokken nodig zijn. Alle moderne kachels en haarden zijn onafhankelijk getest en voldoen aan de strikte Europese ECOdesign richtlijnen van het KIWA.
Momenteel zijn er geen wettelijke restricties voor open haarden en oude kachels en haarden, deze kunnen nog steeds worden gebruikt. Het traditioneel stoken van hout betekent dat diverse gassen en fijnstoffen door de schoorsteen naar buiten gaan en zo bijdragen aan luchtvervuiling. Wij geloven, samen met andere producenten en overheidsinstanties, dat het beter zou zijn voor het milieu als hout alleen in moderne, schonere kachels en haarden gestookt zou mogen worden. Het is echter moeilijk om precies vast te stellen wat het verschil precies zou zijn en hoe zouden gemeentes dit moeten controleren?
Wellicht bent u op de hoogte van de Europese ECOdesign richtlijnen die voor de luchtkwaliteit in 2022 zullen worden ingevoerd voor producten die hout verbranden. Deze richtlijnen zullen gelden in zowel Europa als in het Verenigd Koninkrijk en zijn gericht op het verbeteren van de efficiëntie en verminderen van de emissies van houtkachels en haarden. Stovax heeft in samenwerking met de Stove Industry Alliance een sticker in geïntroduceerd voor de kachel en haard industrie. De ECOdesign label geeft direct aan of kachels of haarden voldoen aan de toekomstige verlaagde emissies. De kachels en haarden die voldoen aan de ECODesign regels zullen zijn voorzien van dit label wat betekent inhoud dat deze onafhankelijk zijn getest door KIWA en voldoen aan de strenge voorwaarden.
ECOdesign kachels en haarden vormen een nieuwe generatie met een verbrandingstechnologie en innovaties om emissies te verlagen. Vergeleken met een 10 jaar oude kachel of haard kunnen de emissies meer dan 80% lager zijn. Het is de opvolger van de huidige kachels en haarden die ontworpen was met een schone verbranding geschikt voor houtrookvrije woonwijken. Stovax is een aantal jaren geleden begonnen met het ontwerpen en produceren van kachels en haarden die voldeden aan de ECOdesign richtlijnen. In 2015 is de Elise geïntroduceerd en sindsdien zijn daar drie compleet nieuwe lijnen aan toegevoegd; de Vogue, Stockton en Sheraton.
De ECOdesign luchtkwaliteitsregels gelden alleen voor producenten. Kachels die niet aan de ECOdesign regels voldoen mogen gewoon worden gebruikt. Hoewel mocht u een open haard of een oude kachel of haard hebben dan zou u een schonere haard of kachel in overweging kunnen nemen of als uw kachel of haard aan vervanging toe is.
De overheid in zowel Nederland als in België zijn op dit moment nog niet van plan om houtkachels en haarden te verbieden. De Nederlandse overheid heeft besloten dat de ECOdesign regels in 2020 vervroegd zullen ingaan in plaats van 2022. De Belgische overheid heeft momenteel strengere regels dan de ECOdesign regels. Beide landen overwegen het introduceren van houtrookvrije woonwijken.
8 redenen om een houtkachel te kopen
De haard aansteken
Vereist onderhoud voor houtkachel en haard
Hoe efficiënt zijn houtkachels?
Wat moet de capaciteit zijn voor de juiste verwarming ?
Hoe u goed brandhout kunt herkennen
Hoe werkt een houtkachel?
